İLETİŞİM ENGELLERİ
ÇÖZÜM ÜRETİCİ OLARAK KULLANILANLAR:
1) EMRETME, YÖNETME:
"..........yapman gerekir." ".........yapmak zorundasın!"
- Korku ya da direnç yaratabilir.
- Söylenenlerin tersini denemek konusunda istek uyandırabilir.
- İsyankar davranışa ya da misillemeye yol açabilir.
2) UYARMA, TEHDİT ETME (GÖZDADAĞI VERME)
"..........yapamazsan........ olur." "Ya yaparsın, yoksa........."
- Korku yaratabilir ve boyun eğen kişilik oluşumuna neden olabilir.
- Söz konusu olan sonuçların olup olmayacağını görmek için deneme yapmaya yol açabilir.
- Gücenme, kzıgınlık ve isyankarlığa neden olabilir.
3) AHLAK DERSİ
"............yapmalıydın" "..........senin sorumluluğun." "...........şöyle yapmak gerekir." "Doğru olanı yapmalısın." "Ne biliyorsan anlatmalısın."
- Zorunluluk ya da suçluluk duygusu yaratır.
- Çocukta gerginlik, öfke yaratır.
- Çocuğun durumunu daha şiddetle savunmasına neden olabilir.
- Çocuk, onun sorumluluk duygusuna güvenilmediği izlenimine sahip olur.
4) ÖĞÜT VERME, ÇÖZÜM ÜRETME, FİKİR VERME
"Ben olsam......" "Neden......yapmıyorsun?" "Bence............." "Sana şunu önereyim....."
- Çocuğun kendi sorunlarını çözebileceği konusunda, ona güvenilmediği mesajı verilir.
- Kendine olan güveni zedelenebilir.
- Çocuğun sorunu bütünüyle düşünüp, farklı çözüm yolları bulmasına engel olur.
- Bağımlılık ya da direnme yaratır.
5) MANTIK YOLUYLA İNANDIRMA, TARTIŞMA
"İşte bu nedenle hatalısın!" "Olaylar gösteriyor ki......." "Evet, ama......" "Gerçek şu ki......."
- Savunucu tutumları ve karşı koyma istediğini yaratır.
- Çoğunlukla çocuğun aile ile iletişimi kesmesine ve onları dinlememesine neden olur.
- Çocuğun kendini beceriksiz ve yetersiz hissetmesine neden olabilir."
6) İNCELEMEK, ARAŞTIRMAK, SORUŞTURMAK
"Neden.......?" "Kim..........?" "Sen ne yaptın?" "Nasıl..........?"
- Soruların cevapları çocuğu eleştireye maruz bırakacağı için, çocuklar ya soruları yarı doğru cevaplarlar, ya olumsuz cevaplar vermeyi tercih ederler ya da cevaplamaktan kaçarlar, bazen yalan da söylerler.(çok zorlanırlarsa)
- Soru soran kişinin nereye varmak istediğini anlamayan çocuk, korku ve endişeye kapılabilir.
- Sorgulanma hissi gerginlik yaratır ve ters tepkiler vermesine neden olabilir.
- Ailenin endişelerinden kaynaklanan sorulara cevap vermeye çalışan çocuk, kendi sorununu gözden kaçırabilir.